Η Τήνος είναι το τρίτο σε μέγεθος νησί των Κυκλάδων. Το ψηλότερο βουνό της είναι ο Τσικνιάς, ο οποίος ξεπερνάει τα 700 μέτρα. Σήμερα τα χωριά και οι οικισμοί της, που εξακολουθούν να κατοικούνται σχεδόν όλο το χρόνο, φθάνουν τα  41. Τα 2/3 των κατοίκων είναι ορθόδοξοι και το 1/3 καθολικοί. Έχει περισσότερες από 750 εκκλησίες και ξωκλήσια και τουλάχιστον 1000 περιστεριώνες μοναδικής τέχνης.

Χαρακτηριστικό των Τηνιακών είναι η θρησκευτικότητα και η φιλόξενη διάθεσή τους. Πολλά πανηγύρια γίνονται στα χωριά και στα ξωκλήσια όλο το χρόνο –οπότε προετοιμαστείτε, γιατί αν σας δουν να περνάτε αποκλείεται να σας αφήσουν να φύγετε χωρίς κέρασμα!

Όπως θα διαπιστώσετε κάνοντας περιπάτους, τα χωριά της Τήνου ξεχωρίζουν σε όλο το Αιγαίο! Λόγω και των κινδύνων από τους πειρατές, κτίστηκαν κυρίως στο εσωτερικό του νησιού σε μεσημβρινές πλαγιές. Οι δρόμοι είναι συνήθως στρωμένοι με σχιστόλιθο, ή μάρμαρο. Ένα  χαρακτηριστικό τους είναι τα τόξα, ή βόλτα που τα κατασκεύαζαν με ένα είδος σχιστόλιθου που λέγεται βολτόπετρα. Παράθυρα και πόρτες στολίζονται συχνά με μαρμάρινο πλαίσιο πάνω στο οποίο συχνά μπαίνουν ωραία ανάγλυφα κοσμήματα (υπέρθυρα) που αναπαριστούν φυτά ή πουλιά. Αυτό όμως που κάνει το τηνιακό σπίτι ξεχωριστό είναι οι μαρμάρινοι φεγγίτες σε σχήμα ημικυκλικό ή τετράγωνο, όπου οι Τηνιακοί καλλιτέχνες εξέφρασαν το ταλέντο τους. Έχουν τρυπητά στολίδια και ωραίες διακοσμήσεις με τεχνοτροπία συχνά βυζαντινής ή ενετικής επιρροής. Πάνω από το δώμα του σπιτιού υπήρχαν ωραίες καπνοδόχοι που τις λένε κάπασους.

Έχουν μεγάλο αρχιτεκτονικό και λαογραφικό ενδιαφέρον. Θα τους θαυμάσετε μέσα ή δίπλα σε πολλά χωριά, αλλά και πάνω στους κεντρικούς δρόμους. Τους χαρακτηρίζει η περίτεχνη διακόσμησή τους, που οφείλεται στην τέχνη των λαϊκών τεχνιτών. Η εκτροφή περιστεριών ήταν παράδοση από την Ενετική περίοδο, καθώς οι Ενετοί όπου πήγαιναν έπαιρναν μαζί τα περιστέρια τους. Σύμφωνα με άγραφο νόμο μάλιστα, μόνο Ενετοί είχαν το προνόμιο να εκτρέφουν περιστέρια και να είναι ιδιοκτήτες περιστεριώνων. Είναι συνήθως δίπατοι και στο ανώι τους ζουν τα περιστέρια.

Στο νησί ζουν, αρμονικά ορθόδοξοι και καθολικοί-συχνά μάλιστα και μέσα στα ίδια χωριά. Οι ορθόδοξες και καθολικές εκκλησίες της Τήνου είναι πολλές και τα περίτεχνα, κομψά καμπαναριά τους που είναι φτιαγμένα από μάρμαρο, ξεχωρίζουν μέσα στους οικισμούς. Σε κάθε διαδρομή το άγονο κυκλαδίτικο τοπίο ημερεύει από τα μικρά και μεγάλα ξωκλήσια. Οι λιτές γραμμές τους και τα λευκά χρώματα προβάλλουν ανάμεσα στις ξερολιθιές, τις πλαγιές, τους κάμπους και τις κορυφογραμμές, ή πλάι στη θάλασσα. Σχεδόν όλα γιορτάζουν με πανηγύρια.

Τα παστά της Τήνου, όπως η λούζα, το λουκάνικο, το σκορδάτο, το χοιροµέρι είναι ονοµαστά. Γνωστά είναι τα τυριά γραβιέρα Τήνου, κοπανιστή, το στρογγυλό, το πέτρωµα (τυρί ανάλατο), το ανθότυρο και το µαλαθούνι. Δοκιμάστε τα τηνιακά γλυκά από αγνά υλικά: αµυγδαλωτά, ξεροτήγανα (δίπλες), ψαράκια (σκαλτσούνια), µπεζέδες, τυρόπιτες (γλυκές), λουκούµια κ.ά. Τα τελευταία χρόνια, συνήθως Μάιο, οργανώνεται στο νησί το εξαιρετικό Φεστιβάλ Tinos Food Paths. Ελαφριά και ευκολόπιοτη είναι η Τηνιακή ρακή. Οι παλιοί έλεγαν τη ρακή «στροφλιά» από τη στροφιλιά, το σκεύος όπου πιέζουν τα σταφύλια, αν και περισσότερο χρησιμοποιούσαν πατητήρια. Πολλές φορές πρόσθεταν στη ρακή μαραθιά ή φλισκούνι. Σήμερα ρακή θα σας σερβίρουν σε όλες τις ταβέρνες και τα εστιατόρια.

Κάμπος-Ταραμπάδος-Καρδιανή-Ιστέρνια-Πύργος-Πάνορμος.

Η διαδροµή αυτή διασχίζει όλη τη νότια πλευρά του νησιού. Ξεκινώντας από τη Χώρα, παίρνετε τον δρόµο που οδηγεί στα «Έξω Μέρη» (Πύργο) και προσπερνώντας τα χωριά του Τριποτάµου και του Κτικάδου κινείστε ψηλά πάνω από το πέλαγος θαυμάζοντας εξαιρετική θέα. Πρώτα φτάνετε στον Κάµπο, µε το ναό της Αγία Αικατερίνης κτισμένο στη Ρωσοκρατία. Πολύ κοντά τα βρίσκονται τα χωριά Σµαρδάκιτο και Ταραµπάδος στον οποίο, μάλιστα, αξίζει να σταματήσετε για να δείτε τους εντυπωσιακούς περιστεριώνες. Συνεχίζετε και το επόµενο χωριό είναι η καταπράσινη Καρδιανή, που κρέμεται στην πλαγιά. Ακολουθούν τα Ιστέρνια κάτω από τα οποία βρίσκεται ο ομώνυμος όρμος, και αφού περάσετε τα χωριά Πλατιά και Βεναρδάδος φτάνετε στον Πύργο. Ο Πάνορµος είναι το επίνειό του.
Σε αυτή την περιοχή αξίζει να δείτε τα λατομεία μαρμάρου και τα χωριά Μαρλάς και Μαµάδος. Επίσης, το παλιό µοναστήρι της Κυρα-Ξένης, κοντά στον Μαρλά.

Αναρίθμητα είναι τα παλιά μονοπάτια του νησιού! Τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να συντηρούνται και να αποκτούν σήμανση, ενώ υπάρχουν εταιρίες που οργανώνουν περιηγήσεις. Ξεχωρίζουν τα μονοπάτια που οδηγούν από την πόλη της Τήνου στο Κτικάδο ή από τα Κιόνια στο Κτικάδο, το μονοπάτι από τη Χώρα στο Ξώμπουργο και από εκεί στο Βωλάξ, το μονοπάτι από τον Άγιο Σώστη στον Τριαντάρο καθώς και αυτό που οδηγεί από τον Φαλατάδο στη Λιβάδα. Για τους πιο εξασκημένους υπάρχει πάντα ο Τσικνιάς!

Δείτε αναλυτικά: https://www.tinostrails.gr/el/, http://www.topoguide.gr/islands/southern_aegeo/advs_tinos/tinos_hiking.php

ΣΠΟΡ. Στη θάλασσα μπορείτε να κάνετε καταδύσεις και σερφ.
Αναλυτικά: https://tinos-about.gr/water/
Για άλλα σπορ: https://tinosecret.gr/athlitikes/